Sorabaj familiaj nomoj ekde nun ankaŭ povas esti inaj en Germanio

Reformo ekde la 1-a de majo 2025: sorabaj familinomoj nun ankaŭ povas esti inaj

Virino aŭ viro? Ĉi tio povas esti tradicie rekonita per la familiaj nomoj de la soraboj, almenaŭ neoficiale. Oficiale nur la viraj variantoj estis permesitaj. Tio ŝanĝiĝas ekde nun. Kaj nun ekzistas pluraj ebloj ankaŭ por infanoj.

Sorabaj virinoj nun povas uzi la inan formon de siaj familiaj nomoj. Ili devas esti aprobitaj kaj ankaŭ povas esti oficiale inkluzivitaj sur siaj ID-kartoj. Ĉi tio estas parto de la reformo pri nomleĝo kiu ekvalidis la 1-an de majo.

Ĝis nun seksaj specifaj nomoj por virinoj kaj infanoj ne estis permesitaj. "Tial multaj sorabaj virinoj povis uzi siajn inajn familijan nomojn nur private kaj devis oficiale uzi aliajn nomojn," diris la Brandenburga Ministerio pri Scienco, Esploro kaj Kulturo en deklaro.

La antaŭaj regularoj estas konsiderataj malmodernaj. Tial la Bundestag pasigis la ŝanĝojn al la nomleĝo en aprilo 2024.

Edziĝinta aŭ fraŭla?

Laŭ soraba tradicio virinaj familiaj nomoj estas etenditaj per specifaj finaĵoj, kiuj precize dependas de oniaj edzecaj statoj. La finaĵoj -ojc aŭ -ic estas uzataj por fraŭlaj ​​virinoj, -owa aŭ -ina por edziĝintaj.

Ekzemple fraŭlino Noack (Nowak) en soraba estas kněžna Nowakojc, sinjorino Schuster (Šejc) estas kněni Šejcowa. La familia nomo Lobeda iĝas Lobeźic por la fraŭla filino kaj Lobeźina por la patrino.

Same kiel "Fräulein" estas malmoderna en la germana, ankaŭ la soraba tendenco ne plu referencas al edzeca stato. Tiel ĉi virinoj ankaŭ povas diri, ke ili volas esti nomataj per -owa sendepende, ĉu ili estas edziĝintaj aŭ ne.

Laŭ la Ministerio pri Kulturo infanoj ekde nun ankaŭ povas elekti familinomojn, kiuj estas adaptitaj al siaj seksoj. Ekzemple, se s-ro Końcak kaj s-ino Smoła geedziĝus, la filino povus nomiĝi Końcakojc. Tuj kiam la filino pleniĝas, ŝi ankaŭ povas decidi mem "ĉu ŝi volas daŭre uzi la nomon por fraŭlaj ​​virinoj aŭ ŝanĝi al formo por edziĝintaj virinoj", diris la ministerio.

"Esenca parto de identeco"

La komisaro de Brandenburg pri sorabaj aferoj, ŝtata sekretario pri scienco kaj kulturo Tobias Dünow (SPD), ĝojas, ke "membroj de la soraba popolo nun povas finfine decidi por si, kiun edziĝintan nomon, familian nomon aŭ naskiĝnomon ili volas uzi oficiale", ĉi tiel staras en la deklaro de la ministerio.

La propra nomo estas esenca parto de onia identeco. "La reformo de la nomleĝo estas sukceso por ĉiuj, kiuj ĉiutage laboras por sorabaj interesoj," daŭrigis Dünow.

Pli da ebloj por duoblaj nomoj por paroj kaj infanoj

Eĉ se Lena Schneider kaj Cem Öztürk ne geedziĝas, unu el iliaj infanoj povas nomiĝi Schneider-Öztürk ekde majo. Aŭ Öztürk-Schneider. La nova nomleĝo ebligas tion. Ĉi tio ofertas tute novan nivelon de fleksebleco por paroj, infanoj kaj ĉifonaj familioj.

Pli flekseblaj reguloj por paroj kaj infanoj

Krom la novaj eblecoj por sorabaj nomoj nomleĝo ankaŭ fariĝas pli fleksebla kaj liberala ĝenerale. Estas nun pli da ebloj por duoblaj nomoj. Estonte ambaŭ geedzoj povos uzi duoblajn nomojn. Infanoj ankaŭ povas ricevi duoblajn nomojn - eĉ se iliaj gepatroj ne havas tiajn kaj sendepende de ĉu la gepatroj estas edziĝintaj.

Google Translate ek-, aŭ ellernis la romaan lingvon

 

Neniam antaŭe tiom multaj novaj lingvoj fariĝis disponeblaj en la servo Google Translate samtempe. En la lastaj jaroj ŝajnis, ke malmulte ŝanĝiĝis en la ĉiutaga vivo de milionoj da homoj, kiuj uzas Google Translate. Tamen, la evoluiga teamo nun faris signifoplenan salton per aldono de subteno por 110 novaj lingvoj al la aŭtomata traduka servo. La efektivigo de ĉi tiu disvastigo estis forte influita tra la granda lingvomodelo PaLM 2, ellaborita interne de Google. En la plej nova ĝisdatigo, ĝenerale malpli parolataj lingvoj estis aldonitaj al la ofertoj de la servo. Iuj el ĉi tiuj lingvoj estas parolataj nur de kelkaj mil homoj tutmonde, dum aliaj estas konataj de centoj da milionoj. Tamen, 614 milionoj da homoj tutmonde parolas ĉi tiujn lingvojn, reprezentante ĉirkaŭ 8 elcenton de la tutmonda loĝantaro. Inter la lingvoj estas la afara, la ĉeĉena, la kantona, la manĉura, la panĝaba (per la ŝahmuka ortografio), la tamaziĥta, la tokpisino kaj la romaa (la origina lingvo de la ciganoj - romaoj, sintioj, kaleoj, manuŝoj, estas multaj nomoj kiel la ciganoj nomas sin). Guglo ŝajne emfazis la romaan, deklarante ke pritrakti diversajn dialektojn de tiaj lingvoj prezentas grandan defion por la aŭtomata tradukado, kaj ĉi tie estas kie la kapabloj de grandaj lingvomodeloj efektiviĝas.

 

Kromsignaj karaktroj sub Ŭindozo 10 fareblas per XK

La kaŭzo, ke mi nun skribas estas, ke lastatempe la sekureca aktualigo de la komputilfunkciiga sistemo Ŭindozo 7 estis ĉesigita, do oni (kaj mi) devis ŝanĝi al Ŭindozo 10, sed la Esperanta Klavaro (EK), kiun mi antaŭe uzis sub Ŭindozo 7 ne plu funkcias (aŭ ne bone) sub Ŭindozo 10, do mi devis prizorgi alian helpilan aplikaĵon.

Post informi min mi decidis elŝuti kaj funkciigi XK-on (videblan je ĉi tiu bildeto kiel simbolo "S" sur verda fono), kiu bone funkcias je la kromsignataj literoj (karaktroj) escepte la ŭ-, Ŭ- signojn 

- mi pensis ĝisnune, ĝis kiam mi malkovris, ke se oni en XK ŝanĝas la aŭtomatike antaŭenprogramitan manieron "CXVX" al "QWYX" - vidu la ĉi-subajn bildetojn -, tiam oni povas uzi ne nur la manieron c+x=ĉ, s+x=ŝ, ktp., sed ankaŭ la rektajn unusolajn klavarbutonojn q, w y kaj x por produki - la ĉapelatajn karaktrojn ŝ, ĝ, ŭ kaj ĉ - kaj krome por la restaj karaktroj ĥ, ĵ oni egale povas plu uzi la manieron h+x=ĥ, j+x=ĵ je hungara klavar-aranĝo.

Aŭtomatike aperas la sistemo CXVX en XK, kiel montriĝas post dekstramusa alklako...

…oni povas modifi tion ĉi per maldekstramusa alklako al karaktroj QWYX.

Eĉ, kiam mi nun skribas, ĝuste nun pripensis, kion povas signifi en la nomo de la aŭtomatike antaŭenprogramita skribmaniero "CXVX" la kombinaĵo "VX", mi tuj elprovis ĝin kaj jen: uzante V kaj X la unu post la alia aperas la karaktro ŭ al mi. Do, ankaŭ je la baza akomodaĵo "CXVX" oni povas aperigi la ŭ-jn kaj Ŭ-jn per XK!

Eble la sola malavantaĝo de tiu ĉi programeto XK estas, ke se oni uzas la sistemon "QWYX", tamen volas skribi x-on mem en Esperantlingva teksto (ĉar la persona nomo de iu enhavas x-on, ktp.) , almenaŭ je mia hungara klav(ar)aranĝo oni devas ĉiam malaktivigi kaj poste reaktivigi ĝin (sed tiu ĉi fenomeno eĉ ne aperas, se oni uzas la manieron "CXVX").

Mi skribas tion ĉi al vi nur ĉar kiam mi serĉis rimedojn por anstataŭigi la programeton EK kaj trovis XK-n, mi ne trovis konvenan, sufiĉe informhavan priskribon pri kiel uzi ĝin - per tiu ĉi mia skribaĵo ĉi tie mi esperas, ke mi povas helpi aliulojn en tiu ĉi afero.

La unuan fojon en la Esperanta Domego en Söjtör

»Mi, kiel eks-esperantisto ("Esperanton-konanto") la unuan fojon enestis la multfoje kaj tre reklamatan Esperantan Domegon en Söjtör. Mi ne estus veturinta de mia propra volo tien pro esperantismaj kialoj (mi ne tro kutimas aŭ emas vojaĝi de mia propra volo, sed kiel muzikisto invitata por ludi), sed ĉifoje mi estis invitita kun unu de miaj muzikgrupoj tien, okaze de la inaŭguro de ĉambrego por ludi hungaran popolan muzikon. (Kompreneble aliaj programeroj ankaŭ estis.) Jen miaj impresoj kaj pensoj:

Certe Jozefo Bakŝa kaj lia rondo akiris malmultekoste ĉi tiun konstruaĵon kaj/aŭ la terenon, ĉar oni ĝenerale vendas terenojn sub kabloj de alta elektra tensio je favora prezo. Oni ja deklaras je la mencioj de la domego, ke iam ĝi estis elektra transformatorejo, sed oni ne mencias, eĉ ne montras sur la fotaĵoj, ke kabloj de alta elektra tensio ankaŭ nun daŭre troviĝas en la proksimeco de la domego. Tio povas kaŭzi kanceron, do ĉi tiuj konduktiloj havas malbonan efekton. Tamen oni eĉ volas organizi mondkongreson tie...! Eĉ oni anoncas la domegon en la Pasporta Servo kiel tranokteblejo!

La unuan fojon mi utiligis mian esperantoscion sole, "hazarde" en la reala, spontana vivo (ne antaŭorganizate, intence organizate per esperantistoj): ja oni klopodas skribi ĉion informe en la konstruaĵo; eĉ la necesejo estis indikata en Esperanto (kiel "necesejo" fakte), nur en Esperanto, ne alilingve ĉi tiu vorto estis skribita sur papero; do mi, kiel konanto de la Esperanta lingvo tuj komprenis ĝin kaj trovis, kion mi serĉis (la necesejon).«

Mi skribis ĉion ĉi supre le 18-an de aprilo 2008, sed ne publikigis ĝin tiam, nur nun, kiam mi estas volunta aldoni novan skribaĵon, do verdire mi ne tro memoras pli da ĉi tiu okazintaĵo. Fakte Jozefo Bakŝa kaj lia rondo organizis poste tie kurson por instrui, kiel peti subvenciojn por projektoj, kiun mi ankaŭ partoprenis, sed poste li kaj lia rondo forlasis la konstruaĵon kaj transponis sian sidejon aliloken. Kompreneble universala kongreso ne realiĝis tie.

Interlingva Rádió a neten!

Örömmel értesítek mindenkit, hogy az Interlingva Rádió megkezdte adását az interneten.

Közvetlenül innen hallgatható, vagy letölthető:

Get this widget | Track details | eSnips Social DNA

Legfőbb ismertetőjele, hogy az interlingua nevű nemzetközi segédnyelven beszél. Kommentárokat szívesen fogadunk az alábbi webhelyen, vagy email-címen!

Az első, mindössze 15 perces adás tartalmából:

| román zene az előző szerkesztők tiszteletére | az Interlingva Rádió bemutatkozása | mi az az interlingva? | interlingva hírek: 11. skandináv interlingva találkozó Linköping, Svédország | interjú: Kovács Péter Benkt Enqvisttel, a Svéd Interlingva Társaság alelnökével beszélget a skandináv interlingva találkozón

jó rádiózást kíván:

Kovács Péter
szerkesztő, Radio Interlingua
http://www.interlingua.com/radio
radio ( a t ) interlingua.com

Mért fontos a márc. 9-ei népszavazás?

Tegnap kies városunkba látogatott prof. dr. Hoffmann Rózsa, Schmidt Pál és Tarlós István a márc. 9-ei népszavazás kapcsán tartott lakossági fórum keretében.

Először a professzorasszony lépett a pulpitusra és a következőket mondta (klikk az alábbi lejátszó gombhoz a meghallgatásához):

Get this widget | Track details | eSnips Social DNA

Majd Schmidt Pál követte, aki ezeket mondta:

Get this widget | Track details | eSnips Social DNA

Végül Tarlós István beszéde eképpen hangzott:

Tarlos.mp3

Szilveszterkor

Christmas recipes - 5.

Muffin with apple and cinnamon

Ingredients (to 12 pieces):

100 g butter
125 g sugar
250 g flour
1 teaspoon cinnamon
2 apples
half a packet baking powder
2 eggs
50 ml milk
a pinch of salt
muffin papers

How to make it:

1. Skin the apples and cut them in small pieces. Put the muffin papers into the forms. Melt the butter and let it cool.
2. Mix the sugar, the flour, the baking powder, the cinnamon, the salt and the apples.
3. Mix the whipped eggs, the butter and the milk in another dish.
4. Then mingle all together.
5. Preheat the oven to 200 °C.
6. Put the mass into the forms.
7. Bake it for 35 minutes.

Christmas recipes - 3.

Cheesy Stars

Materials:

- 50 dkg flour
- 25 dkg margarine
- 2 dl sour cream
- 10 dkg grated cheese
- 2 eggs
- ½ package “szalakáli”
- a pinch of salt

On the top:

- 1 egg
- 10 dkg grated cheese

Knead the materials together. Then roll the batter out and spread an egg on it. Sprinkle it with cheese, then pierce it with a form. Pre-heat the oven to 180 °C. Put the stars into the oven pan. Bake them for 15 minutes at 180 °C.

Christmas recipes - 2.

Danube wave

Ingredients:

1 Rama
5 eggs
38 dkg flour
1 baking powder
1,5 spoons cocoa powder
1 kg sour cherry
0,5 kg icing sugar

Cream:

2 spoons icing sugar
1 vanilla pudding
0,5 l milk
1 grated lemon peel
20 dkg butter

On the top: chocolate coating

Directions:

1. Divide eggs to white and yolk. Mix the yolk with icing sugar and Rama. Beat up the egg white. Mix the flour and the baking powder. Mix all of these.

2. Divide the cake to two similar parts. Pour one of them in a baking dish. Mix the other part with cocoa powder and pour it onto the other cake in the baking dish. Then put sour cherry on the cake and bake it.

Cream:

Cook the vanilla pudding. When it gets cold, mit [?] it with butter and lemon peel and put it on the baked cake.

Finally put chocolate coating on the cake.

Christmas recipes - 4.

Jam Pudding

Ingredients:

3 eggs

0.5 l milk

a spoon nut,

2 spoon jam (apricot jam),

2 spoon sugar,

a bag vanilla sugar,

2 grated apple,

3 slice rolls

At first, you have to mix the milk, the egg yolk, the sugar and the vanilla sugar. After it soak the roll in milk and grate the apples. Then bit up the egg whites. You have to put them on the top of the other ingredients in layer. At first soak the rolls, after the apple, the nut, the jam, finally the beaten white. You have to cook it for 30-40 minutes. First without beaten white for 20 minutes, after it put it on the beaten white and, it will be good if the top is brown.

Christmas recipes - 1.

Last year, when I had been attended an english course, we had a Christmas party, and we had to prepare us with recipes, characteristic for that time of holidays. Because it's Christmas again, I share with you the recipes of my ex-"classmates". Here is the first one:

HOT CHOCOLATE by Edina ©

Ingredients:

• 1 litre milk

• 250 gram bitter chocolate

• 1 orange

• 4 yolk

• cinnamon

• honey

Mix the milk and the yolks in a bowl, then pour it into a saucepan. Peel the orange zest (the skin of the orange) thinly and put it into the saucepan as well. Put it on fire and bring it to a boil. After that set the saucepan aside and let it stand for 10 minutes. Take out the orange zest, and strew the chocolate and a pinch of cinnamon into the pan. Heat and stir it continually until it becomes thick. Finally add honey to taste.